زن‌ خازي‌ Z∂N.Xâzi (خواستگاري‌)

اولين‌ مرحله‌ي‌ ازدواج‌ در عرف‌ خواستگاري‌ است‌، پدر پسر به‌ اتفاق‌ چندتن‌ از بزرگان‌و نزديكان‌ به‌ خانه‌ي‌ پدر دختر براي‌ خواستگاري‌ مي‌رفتند.

پس‌ از صحبت‌هاي‌ مختلف‌ حرف‌ اصلي‌ را مي‌زدند و از دختر براي‌ پسر خواستگاري‌مي‌كردند، خانواده‌ي‌ عروس‌ جواب‌ قطعي‌ را نمي‌دادند بلكه‌ مدت‌ زماني‌ را براي‌جواب‌ دادن‌ به‌ آنان‌ تعيين‌ مي‌كردند، در طول‌ فرصت‌ تعيين‌ شده‌ پدر و مادر ضمن‌مشورت‌ با ديگران‌، نظر دختر را جويا مي‌شدند، در صورتي‌ كه‌ نظر موافق‌ داشتند ودختر نيز نظر مثبت‌ داشت‌، جواب‌ موافق‌ مي‌دادند.

*********************************************

صورت‌ فاگيري‌ Sur∂t.Fâgiri

هنگامي‌ كه‌ خانواده‌ي‌ دختر موافقت خود را با ازدواج‌ اعلام‌ مي‌كند، نيازهاي‌ مراسم‌ بله‌ برون‌ و هزينه‌ي‌ خرج‌ اين‌ شب‌ به‌ خانواده‌ي‌ داماد اعلام‌ مي‌كرد و روزي‌ براي‌ انجام‌اين‌ مراسم‌ تعيين‌ مي‌گردد.

در مراسم‌ صورت‌ فاگيري‌، فاميلين‌ دو طرف‌ بر سر مقدار مهريه‌ و تشريفات‌ با هم‌صحبت‌ مي‌كنند و سرانجام‌ به‌ توافق‌ مي‌رسند. در اين‌ مراسم‌ مقدار مهر و مقدارهزينه‌اي‌ كه‌ جهت‌ خريد لباس‌ عروس‌ و برگزاري‌ مراسم‌ عروسي‌ عقدكنان‌ و حنابندان‌و شيريني‌ خوران‌ لازم‌ است‌ تعيين‌ مي‌گردد و خانواده‌ي‌ داماد متقبل‌ مي‌شود.

چنانچه‌ دو خانواده‌ توافق‌ خود را اعلام‌ كنند، خانواده‌ي‌ پسر يك‌ دستمال‌ و يك‌ حلقه‌انگشتر و چند پيراهن‌ و كفش‌ به‌ منزل‌ عروس‌ مي‌برند و با شادماني‌ انگشتر را در دست‌عروس‌ مي‌كنند به‌ اين‌ مراسم‌ «انگشتر نشاني‌» مي‌گويند.

صورت‌ فاگيري‌ و يادداشت‌ توافق‌ها به‌ وسيله‌ي‌ يكي‌ از بزرگان‌ و باسوادان‌ حاضر درمجلس‌ انجام‌ مي‌گيرد. جزييات‌ در دو نسخه‌ تهيه‌ و به‌ امضاي‌ حضار مي‌رسد. از طرف‌پدر داماد به‌ پدر عروس‌ داده‌ مي‌شود.

***************************************

دوره‌ي‌ نامزدي‌:

دوره‌ي‌ نامزدي‌ از صورت‌ فاگيري‌ تا مراسم‌ عروسي‌ را شامل‌ مي‌گردد، معمولاً دوره‌ي‌نامزدي‌ يكسال‌ طول‌ مي‌كشيد، در طول‌ اين‌ دوره‌ در هنگام‌ كشت‌ داماد با دوستانش‌ به‌خانواده‌ عروس‌ ياور مي‌داد كه‌ به‌ زاماياور Zâmâyâv r معروف‌ است‌.

در همين‌ زمان‌ عروس‌ نيز به‌ اتفاق‌ دوستانش‌ به‌ خانواده‌ي‌ داماد ياور مي‌برد كه‌ به‌ گيشه یاور ‌giš∂yâv∂r معروف‌ است‌. دو خانواده‌ به‌ فراخور حال‌ هدايايي‌ در هنگام‌ زاماياور وگيشه‌ ياور به‌ داماد و دوستانش‌ و يا به‌ عروس‌ و دوستانش‌ مي‌دادند.

*************************************

لباس‌ واچيني‌ Lebâs. vačini

خريد لباس‌ عروس‌ و ملزومات‌ شخصي‌ و طلاجات‌ از جمله‌ مراسمي‌ است‌ كه‌ قبل‌ ازعروسي‌ صورت‌ مي‌گيرد، يكي‌ دو تن‌ از خانواده‌ي‌ عروس‌ مثلاً مادر و خواهر و هم‌چنين‌ يكي‌ دو تن‌ از خانواده‌­ی داماد يعني‌ مادر و خواهرش‌ به‌ اتفاق‌ هم‌ به‌ بازار رفته‌ ولباس‌ عروس‌ را به‌ فراخور حال‌ و امكانات‌ تهيه‌ مي‌كنند.

***********************************

رخت‌ وابيني‌ r∂xT.vâbiNi

قبل‌ از عروسي‌ مادر داماد همسايگان‌ را دعوت‌ مي‌كند، و مراسم‌ بريدن‌ لباس‌هاي‌عروس‌ را برگزار مي‌كند. هزينه‌ي‌ اين‌ مراسم‌ برعهده‌ي‌ خانواده‌ي‌ داماد است‌ و هداياي‌كه‌ مهمانان‌ مي‌دهند خانواده‌ي‌ عروس‌ برمي‌دارد.

لباس‌ عروس‌ پس‌ از دوختن‌ تحويل‌ خانواده‌ي‌ داماد مي‌گردد تا در مراسم‌ خوانچه‌ بري‌به‌ خانواده‌ي‌ عروس‌ تحويل‌ داده‌ شود.

**********************************

خوانچه‌بري‌ XâNč∂.b∂ri

وسايل‌ خريداري‌ شده‌ براي‌ عروس‌ در غروب‌ شب‌ حنابندان‌ همراه‌ با آينه‌ و چراغ‌ وشيريني‌ و ميوه‌ از خانه­ ی‌ داماد به‌ خانه‌ي‌ عروس‌ برده‌ مي‌شود. لوازم‌ در هفت‌ طبق‌گذاشته‌ و روي‌ آن‌ با پارچه‌هاي‌ رنگي‌ پوشانده‌ شده‌ است‌ و هنگام‌ بردن‌ خوانچه‌ مطرب‌هم‌ آن‌ها را همراهي‌ مي‌كند.

*********************************

عقد

براي‌ قرائت‌ خطبه‌ي‌ عقد معمولاً ملاي‌ هر محل‌ دفتر و وسايل‌ را به‌ خانه‌ي‌ دخترمي‌برد، زمان‌ عقد اغلب‌ پس‌ از صورت‌ گرفتن‌ است‌ و توسط‌ دو خانواده‌ تعيين‌ مي‌شود.عاقد مراسم‌ عقد را با توجه‌ به‌ توافقنامه‌ي‌ طرفين‌ كه‌ قبلاً در مراسم‌ صورت‌گيري‌ تنظيم‌شده‌ انجام‌ مي‌دهد.

*********************************

حنابندان‌ haNâ.b∂Ndân

مراسم‌ حنابندان‌ معمولاً بعد از خوانچه‌ بردن‌ و در شب‌ روزي‌ كه‌ عقدكنان‌ است‌ انجام‌مي‌گيرد. جشن‌ حنابندان‌ از مراسم‌ جالب‌ در عروسي‌ مي‌باشد.

در اين‌ مراسم‌ حنا را قبلاً خيس‌ داده‌ و در كاسه‌ يا بشقابي‌ مي‌ريزند و روي‌ آن‌ چند دانه‌نقل‌ قرار مي‌دهند. براي‌ حنا گذاشتن‌ دست‌ عروس‌ يكي‌ از زنان‌ خويشاوند داماد كه‌ ازهمه‌ خوشبخت‌تر است‌ دعوت‌ مي‌شود تا حنا را به‌ دست‌ عروس‌ بگذارد، سپس‌مقداري‌ از حنا را به‌ نيت‌ اين‌ كه‌ موجب‌ خوشبختي‌ آنها شود، روي‌ دست‌ تك‌ تك‌دختران‌ جوان‌ مي‌گذارند، پس‌ از آن‌ اكثريت‌ حاضر بدون‌ عروس‌ به‌ خانه‌ي‌ دامادمي‌روند و مراسم‌ حنابندان‌ را بدون‌ تشريفات‌ خاصي‌ در خانه‌ي‌ داماد انجام‌ مي‌دهند وروي‌ دست‌ داماد حنا مي‌گذارند.

********************************

عروس‌ بران‌ arus.b∂râN

همراهان‌ داماد پس‌ از اجازه‌ از پدر عروس‌ وارد حياط‌ خانه‌ي‌ عروس‌ مي‌شدند، و زنان‌ و دختران‌ وارد اتاق‌ عروس‌مي‌شدند و عروس‌ را براي‌ بردن‌ به‌ خانه‌ي‌ داماد آماده‌ مي‌كردند، در اين‌ هنگام‌بستگان‌ عروس‌ اشك‌ فراق‌ و شادي‌ مي‌ريختند و دختر نيز هنگام‌ وداع‌ اشك ‌مي‌ريخت‌.

عروس­بران‌ معمولاً با سرنانوازي‌ و هلهله‌ و شادي‌ همراه‌ بود. دربرخي‌ از عروسي‌ها ازدرويش‌ دعوت‌ مي‌كردند كه‌ گروه‌ را همراهي‌ كند و با خواندن‌ اشعار مدح‌آميز جمعيت‌را همراهي‌ نمايد.

عروس‌ پس‌ از وداع‌ با افراد خانواده‌ براي‌ حركت‌ به‌ سوي‌ خانه‌ي‌ داماد آماده‌ مي‌شد، در هنگام‌ بردن‌ عروس‌، برادر عروس‌ مانع‌ از رفتن‌ عروس‌ مي‌شد و نمي‌گذاشت‌ عروس‌از آستانه‌ي‌ در خارج‌ شود و تنها پس‌ از دريافت‌ انعام‌ از خانواده‌ي‌ داماد ،اجازه‌ي‌خروج‌ مي‌داد. پس‌ از بيرون‌ آمدن‌ عروس‌ از خانه‌، دوستان‌ و اقوام‌ جوان‌ با شادماني‌شروع‌ به‌ حركت‌ مي‌كردند و جمعيت‌ نيز به‌ دنبال‌ آن‌ها به‌ طرف‌ خانه‌ي‌ داماد به‌ حركت‌درمي‌آمدند. جلوی جمعيت‌ افرادي‌ كه‌ آينه‌ چراغ‌ و قرآن‌ داشتند، سپس‌ عروس‌ ونوازنده‌ها حركت‌ مي‌كردند.

عروس‌ و داماد وقتي‌ وارد حياط‌ خانه‌ي‌ پدر داماد مي‌شدند،عروس‌ و داماد دور چاه‌ آب‌ چند دور مي‌چرخيدند و اين‌ احترام‌ به‌ آب‌ به‌ عنوان‌ نمادپاكي‌ و روشني‌ بود و اگر در خانه‌اي‌ چاه‌ وجود نداشت‌ طشت‌ آبي‌ مي‌گذاشتند وعروس‌ و داماد دور طشت‌ حركت‌ مي‌كردند و آن‌ گاه‌ به‌ بهانه‌ي‌ باروري‌ نهال‌ ميوه‌اي‌ كه‌از خانه‌ي‌ عروس‌ آورده‌ شده‌ بود در حياط‌ خانه‌ مي‌نشاندند و اين‌ نشان‌ باروري‌ بود.

گاهي‌ پدر داماد هديه‌اي‌ شامل‌ يك‌ گاو يا ورزا به‌ عروس‌ مي‌داد و عروس‌ و داماد درجايگاهي‌ مي‌نشستند و شادي‌ و رقص‌ حضار را تماشا مي‌كردند. در هنگام‌ شادماني‌ باشيريني‌ از مهمانان‌ پذيرايي‌ مي‌كردند.

پس‌ از پايان‌ مراسم‌ شام‌ دهي‌ صورت‌ مي‌گرفت‌ و در پايان‌ هر كس‌ به‌ خانه‌ي‌ خودمي‌رفت‌ و تنها چند تن‌ از بستگان‌ عروس‌ با او در خانه‌ي‌ داماد مي‌ماندند.

*************************************

برم‌ بري‌b∂r∂m b∂ri

در چند دهه‌ي‌ گذشته‌ همسايگان‌ و هم‌ محلي‌ها در يك‌ مجمعه‌ مقداري‌ از لوازم‌ ووسايل‌ پخت‌ مثل‌ گوشت‌ گاو، مرغ‌، گردو، قيسي‌، حبوبات‌ و... پارچه‌ و برنج‌مي‌گذاشتند و به‌ دو شاخه‌ي‌ درختي‌ پارچه‌اي‌ رنگي‌ مي‌بستند و به‌ خانه‌ي‌ دامادمي‌بردند، تا در هزينه‌ي‌ عروسي‌ كمكي‌ كرده‌ باشند.

************************************

مراسم‌ رونما ruN∂ ma

مراسم‌ رونما شامل‌ هدايايي‌ است‌ كه‌ مهمانان‌ به‌ عروس‌ و داماد تقديم‌ مي‌كنند، اين‌قبل‌ از صرف‌ شام‌ صورت‌ مي‌گيرد و مهمانان‌ دو طرف‌ هداياي‌ خود را به‌ عروس‌ وداماد مي‌دهند.

************************************

پس‌ از عروسي‌:

عروس‌ و داماد پس‌ از عروسي‌ چندين‌ سال‌ با خانواده‌ يعني‌ پدر و مادر زندگي‌ مشتركي‌را مي‌گذراندند تا اينكه‌ صاحب‌ چندين‌ فرزند مي‌شدند، در اين‌ هنگام‌ پدر خانواده‌تكه‌ زميني‌ به‌ زوج‌ جوان‌ مي‌داد تا زندگي‌ مستقل‌ خود را شروع‌ كنند با اين‌ همه‌ دربيشتر اوقات‌ انجام‌ كارها با مشاركت‌ همديگر بود.